„Under the open sky – Supporting healthy lifestyle and relationship to nature and society through outdoor engagement in youth work. European perspective. 3-7.09.2014, Laugar, Islandia
Dzięki zaproszeniu Szkoły Aktywnego Wypoczynku Frajda, miałam możliwość uczestniczenia w dziewiętnastej edycji konferencji zorganizowanej przez European Institute Outdoor Adventure Education and Experiential Learning (zwany w skrócie EOE Network) w malowniczej Islandii. Do uroczego Laugar zjechało się ponad stu naukowców oraz praktyków reprezentujących kilkanaście krajów europejskich. Zabłąkał się również jeden kanadyjczyk :)
Coroczne konferencje EOE są okazją do spotkania naukowców oraz praktyków outdoor & adventure education z całej Europy. Idea konferencji podobna jest do naszej „Edukacji przygodą” i łączy sesje teoretyczne, wnioski z dużych projektów badawczych oraz warsztaty prowadzone przez praktyków. Ponieważ konferencja jest długa, trwa aż 5 dni, towarzyszy jej szereg spotkań grup roboczych działających w ramach Instytutu.
Konferencja EOE jest kolejną, na którą zamiast garsonki lepiej zabrać spodnie trekkingowe i dobre buty, które przydają się nawet w trakcie sesji teoretycznych, ponieważ zdecydowana większość naukowców tej społeczności pracuje również praktycznie. Prym wiodą tu badacze z Wielkiej Brytanii, którzy reprezentowali aż pięć uczelni; University of Edinbourgh, University of St Mark & St John, Plymouth University, Institute of Technology, University of Cumbria. Są pośród nich instruktorzy przeróżnych dyscyplin sportowych, ale również badacze pracujący na ekspedycjach czy inicjujących programy profilaktyczne w formie długich podróży dla młodzieży zagrożonych wykluczeniem społecznym lub bezrobociem.
Co interesuje europejskich naukowców?
Tegoroczne warsztaty i wykłady podzielone były na trzy obszary tematyczne: well being, sense of place, dynamics of journeying. Codziennie odbywały się trzy wykłady plenarne oraz sześć krótszych, równolegle w grupach. Każdego dnia można było również wziąć udział w warsztatach. O ile na tegorocznej konferencji praktyków Experiential Educator Europe (EEE) wyraźnie było widać „modę” na tematy związane z łączeniem outdoor/adveneture education z coachingiem i terapią (adventure therapy), o tyle na konferencji Instytutu wiele sesji poświęconych było wykorzystaniu teorii i praktyki outdoor education w pracy z osobami wykluczonymi przez niepełnosprawność, długotrwałe bezrobocie, nałogi. Moją uwagę zwróciły badania nad niemieckim projektem „Auszeit” dotyczącym pracy z dziećmi mającymi rodziców dotkniętych chorobami psychiatrycznymi. Martin Presenza referował możliwe wykorzystanie outdoor education do psychicznego odciążenia dzieci i pracy z ich „nadodpowiedzialnością”. Bardzo ciekawa była również prezentacja dotycząca wykorzystania sufringu we wsparciu dzieci ze spektrum autyzmu i zespołem Aspergera. Projekt Sufr2Heal, wzorowany na działaniach amerykańskich, funkcjonuje w Irlandii od 6 lat. W ramach jego działania organizuje się obozy surfingowe dla dzieci oraz ich rodzin, przy wsparciu wolontariuszy uczelni pedagogicznych. Badania irlandzkie oraz porównawcze z projektami amerykańskimi pokazują bardzo obiecujące perspektywy dla terapii. Duże wrażenie zrobiła na mnie prezentacja dr Kaye Richards z Wielkiej Brytanii, która prowadzi badania … na pustyni. Wyprawę na pustynię wykorzystano jako eksperymentalną metodę wsparcia młodych ludzi będących trwale bezrobotnymi, uczestniczących w programach socjoterapeutycznych. Dr Richards wykazała korelację pomiędzy zwiększeniem inteligencji emocjonalnej a szansą na zatrudnienie młodych uczestników. Badania trwają, ale sama prezentacja dotycząca warunków badań terenowych na pustyni zrobiła na mnie ogromne wrażenie.
Życie w kuluarach
Tego typu konferencje są doskonałą okazją do nawiązywania nowych znajomości oraz inicjowania kolejnych projektów, dlatego organizatorzy pozostawili stosunkowo dużo czasu na rozmowy kuluarowe. Zadbano również o powiązanie tematyki konferencji z odwiedzanym miejscem. Naszymi przewodnikami byli naukowcy oraz praktycy z organizacji islandzkich, którzy wytrwale tłumaczyli nam konteksty kulturowe życia na Islandii. Zorganizowano również kilka wycieczek, oczywiście w stylu outdoor m.in. konnych, rowerowych czy trekking po okolicznych pagórkach. Czas wycieczek nie był poświęcony jedynie na relaks; w tle wciąż wrzały dyskusje o islandzkim systemie edukacji (niezmiernie ciekawym!) czy pracy z osobami niepełnosprawnymi.
Polska, outdoor education i kontekst europejski
Nasz kraj był w tym roku reprezentowany przez 6 osób związanych ze Szkołą Aktywnego Wypoczynku „Frajda”; MOS Ryszewko, Pracownią Nauki i Przygody oraz Centrum Nauki Kopernik. Byliśmy zdecydowanie zauważalną reprezentacją, co rodziło wiele pytań o sytuację outdoor education w Polsce. Na szczęście jest ona coraz lepsza. Dzięki „Frajdzie” i jej dyrektorce – Magdzie Jędrzejczyk, Polska jest obecna na forum EOE od wielu lat. Zaowocowało to wieloma kontaktami i międzynarodowymi projektami z którego kadra „Frajdy” oraz działającego przy niej stowarzyszenia, jest znana. Poszerzenie polskiej reprezentacji o inne organizacje daje szansę na zwiększenie naszej aktywności na forum europejskim. Osobiście wpisałam się do grupy badawczej działającej przy EOE dzięki czemu uzyskaliśmy swoją reprezentantkę również w społeczności akademików oraz badaczy skupionych przy Instytucie. Kolejna, jubileuszowa konferencja, planowana jest na wrzesień 2016 w Salzburgu (Austria). Do tego czasu warto zapoznać się z dorobkiem naukowym EOE: http://www.eoe-network.eu/publications/publications/
Aga Leśny
Konferencja została zorganizowana dzięki współfinansowaniu ze środków Erasmus+.
